Op zoek naar de highlights van het Verdrag van Maastricht
Verhalen, hotspots en weetjes verzameld (in één route)
Misschien is het niet officieel het midden van Europa, maar een belangrijk middelpunt is Maastricht absoluut. Niet alleen vanwege de ligging, op de plek waar Noord- en Zuid-Europa bij elkaar komen, maar vooral ook omdat het dé plek is waar met het ondertekenen van het Europees verdrag in februari 1992 Europa voor goed veranderde. Hoewel het ondertekenen zelf plaatsvond in het Gouvernement, aan de rand van de stad, vind je verspreid over de stad een aantal plaatsen die herinneren aan deze historische gebeurtenis. Die bijzondere plekken, met elk een eigen verhaal, hebben we voor je verzameld en verwerkt in een route.
Goed om te weten voordat je aan deze route begint....
Waarom vond de Eurotop in 1991 in Maastricht plaats? Hoe ging het eraan toe tijdens de onderhandelingen? Wat merkte je ervan in Maastricht? Dit en nog veel meer verhalen en historische feiten vind je bij ‘Studio Europa Maastricht’. Dit is hét expertisecentrum in Maastricht dat het hele jaar door met allerlei activiteiten, onderzoeken en exposities invulling geeft aan het programma ‘ Maastricht Working on Europe’. Deze route is samengesteld in samenwerking met Studio Europa Maastricht. Kijk op www.studioeuropamaastricht.nl voor meer informatie over het verdrag.
Benieuwd naar mooie persoonlijke verhalen en anekdotes van inwoners of mensen die betrokken waren bij de Eurotop in 1991? Kijk dan op de site van Mestreech 1992. Ook dit is een initiatief van Studio Europa Maastricht.
Tip!
De plekken die herinneren aan het Verdrag van Maastricht liggen verspreid over de stad en iets daarbuiten. Onze tip? Neem de fiets en maak er een mooie route van. Maak gebruik van een OV fiets vanaf het station of Arriva deelfietsen. Deze vind je in de speciale stalling op verschillende plekken in de stad.
Weetje
In 2018 heeft de Europese Commissie het Europees Erfgoedlabel toegekend aan het Verdrag van Maastricht vanwege het grote belang ervan voor de Europese geschiedenis, integratie en identiteit.
Studio Europa Maastricht geeft invulling aan het Europees erfgoedlabel dat in 2018 werd verkregen voor het Verdrag van Maastricht.
Wereldnieuws & witte rook
De plek waar het écht gebeurde, waar op 9 en 10 december twaalf Europese leiders bij elkaar kwamen voor een zenuwslopend overleg tijdens de Europese top, dat is het Gouvernement aan de Maas. Niet voor niets het startpunt van deze route. Twee dagen lang werd hier stevig onderhandeld, maar uiteindelijk werd er overeenstemming bereikt over onder meer de oprichting van de EU en de invoering van een gemeenschappelijke Europese munt: de euro. De officiële ondertekening van het historisch verdrag vond twee maanden later, op 7 februari 1992, plaats in de Statenzaal van het Gouvernement door de ministers van Buitenlandse Zaken en Financiën van de twaalf deelnemende landen. Het Gouvernement is een mooie plek om te bezoeken. Het ligt op een soort eiland in de Maas met een tuin vol kunstwerken waar je kunt wandelen. Binnen is het mogelijk een van de twee Nederlandse officiële kopieën van het verdrag te bezichtigen. Ook kun je er rondleidingen boeken en is er een speciale expositie over de achtergronden en de impact van het Verdrag van Maastricht. Kijk hiervoor op de site van de Provincie Limburg.
Weetje
‘All eyes on Maastricht’: de hele wereld keek mee in de dagen van de Eurotop en volgde het nieuws op de voet. Meer dan 2000 journalisten deden verslag vanuit het MECC Maastricht, vlakbij het Gouvernement aan de Maas, dat dienst deed als perscentrum.
Sterren, stenen & stadsarchitectuur
Op je weg vanuit het Gouvernement richting de stad, vind je op de rotonde van de Avenue Céramique de ‘Stars of Europe’. Dit monument werd in 2002 onthuld ter ere van het 10-jarig jubileum van het Verdrag van Maastricht. De 12 hoge sterren symboliseren de lidstaten die in 1992 de EU oprichtten. De overige 23 lage sterren staan voor nieuwe en toekomstige lidstaten. Het idee is van kunstenares Maura Biava, de vormgeving van architect Ruby van den Munckhof. Op elke ster prijkt een citaat dat past bij de Europa gedachte. Iets verderop in het stadsdeel Céramique is Plein 1992 ook zo’n plek die Europa ademt. Het plein is in de jaren negentig aangelegd ter ere van het Verdrag van Maastricht. In de tegels zijn bronzen plaquettes verwerkt met het euroteken en het jaartal 1992. Het ontwerp is van architect Jo Coenen. Het plein ligt op een plek tussen de historische stad en het meer nieuwe en eigentijdse Céramique, ook wel de architectuurwijk van de stad. Oud en nieuw Maastricht komen heel mooi samen op dit centrale plein met stadsbibliotheek, architectuur, goede koffie en, vanaf de Hoge Brug, een perfect uitzicht op de skyline van Maastricht.
Weetje
'Whatever kind of European you are, whatever kind of Europe you wish, remember the past while shaping the future.' Zo luidt het citaat van Hans van den Broek, oud-minister van Buitenlandse Zaken van Nederland, op een van de ‘Stars of Europe’. Het is een mooi voorbeeld en laat zien hoe actueel de Europa gedachte deze dagen nog steeds is.
Elk Europees land, met een biertje in de hand
Genoten van het uitzicht over de Maas vanaf de Hoge Brug? Steek dan de brug over richting stadspark en vervolg je route richting het Onze Lieve Vrouweplein en ga verder naar het Vrijthof. De officiële onderhandelingen mogen zich dan met name hebben afgespeeld aan de Oostzijde van de Maas, in de hele stad was destijds te merken dat er iets heel bijzonders aan de hand was. Zelfs tot in de cafés. Zo adopteerden twaalf cafés in Maastricht tijdens de top elk een lidstaat van de Europese Gemeenschap. In Den Ouden Vogelstruys, het oudste café van Maastricht op het Vrijthof, werd bijvoorbeeld omgedoopt tot ‘Selon de séjour de François M’, ter ere van Frankrijk en zijn toenmalige president François Mitterrand.
Weetje
Iedereen die tijdens de Eurotop café In Den Ouden Vogelstruys bezocht met de naam Frans of een afgeleide daarvan, ontving een aubade van de medewerkers van het café.
Vervolg je route door de stad naar het stadhuis op de Markt. Hier werd op 9 december 1991, de eerste dag van de top, een groot diner gegeven voor de regeringsleiders en ministers. In de wandelgangen werd er die avond nog druk verder onderhandeld.
Euro’s pinnen op de Markt
Waar pinde jij je eerste euro’s? Velen zullen het zich nog herinneren: de nacht van 2001 op 2002, het moment waarop de eerste eurobankbiljetten officieel in omloop kwamen. Gerrit Zalm, op dat moment minister van Financiën in Nederland, reisde die nieuwjaarsnacht speciaal voor deze gelegenheid naar Maastricht om de eerste biljetten bij een geldautomaat op de Markt te pinnen.
Geboortekaartje in grotwand
Voor de laatste belangrijke plek moet je de stad even uit, maar dan bevind je je wel op een van de mooiste plekjes in het buitengebied van Maastricht, tussen de heuvels, in het groen. Dit is zo’n plek die historie ademt en over veel internationale allure beschikt. De charme van het zuiden! Het is niet voor niets dat Koningin Beatrix Château Neercanne als locatie koos voor een lunch op 9 december voor de regeringsleiders en het Franse staatshoofd. De koningin sprak de aanwezige leiders hier toe met bemoedigende woorden over de eenwording en de invoering van een gezamenlijke Europese munt. Er werd daar samen gegeten, gedronken en genoten van de gastvrijheid.
Weetje..
In de mergelgroeve bij het kasteel zetten de koningin en de Europese leiders hun handtekeningen op de mergelwand. Het tableau wordt gezien als het geboortekaartje van de euro.